ภาพยนตร์ยุคแรกเริ่ม ภาวะสมัยใหม่ และการสร้างภาพยนตร์ในสยาม

Abstract

This thesis started with the intention of writing the history of early Thai cinema, one of the academic areas that has not been extensively explored in current Thai film studies. By attempting to assess the social and cultural significance of early Thai cinema, I came to recognize the limits of the "national cinema" paradigm that dominates the majority of Thai film history texts. This thesis has thus begun to broaden its focus in order to investigate and write the history of early cinema in Siam within the new framework of viewing films and cinema as an essential invention of modernity and as an exemplary product of global modernity that permeated Siam in the late 19th and early 20th century. By expanding the scope of the history cinema in Siam to include the investigation of the Siamese’s cinematic experiences, film distribution and screening practices, the backgrounds of cinema businesspeople and filmmakers, as well as film fan culture, this thesis reveals one evidence of the Siamese's active participation with global culture. The "Siamese modernity" was ultimately shaped by the Siamese engagement with global modernity via exposing themselves to the wider world, embracing, being familiar with, and adjusting global modernity to local Siamese sociocultural contexts. Consequently, the early Thai films were the manifestation of Siamese modernity. This thesis also argues that these films portray the complex cultural dynamics that arose and flourished within the environment of urban modernity, the rise of new urban sensorium, and the various forms of sensational craze, all of which were part of Siamese modernity itself.

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เริ่มต้นด้วยความพยายามที่จะเขียนประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ยุคบุกเบิกของไทย ซึ่งเป็นหนึ่งในหัวข้อทางวิชาการที่ยังไม่ได้ถูกอภิปรายกันสักเท่าไหร่ในภาพยนตร์ไทยศึกษาร่วมสมัย ความพยายามที่จะหาความหมายทางสังคมและวัฒนธรรมของภาพยนตร์ไทยยุคบุกเบิกเริ่มเปิดเผยให้ผู้วิจัยเห็นข้อจำกัดของกรอบภาพยนตร์แห่งชาติซึ่งมีอิทธิพลเหนืองานเขียนประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ไทยโดยส่วนใหญ่ วิทยานิพนธ์นี้จึงเริ่มขยายจุดเน้นไปสู่การสืบค้นและเขียนประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ยุคแรกเริ่มของโลกในสยามภายใต้กรอบคิดใหม่ที่พิจารณาประดิษฐกรรมภาพยนตร์ในฐานะตัวแทนสำคัญของภาวะสมัยใหม่ และเป็นส่วนหนึ่งของความทันสมัยสากลที่ไหลทะลักสู่สยามในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ต่อต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 การขยายขอบเขตเนื้อหาประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ในสยามโดยรวมไปถึงการสำรวจประสบการณ์ของชาวสยามต่อภาพยนตร์ การแพร่กระจายและจัดฉาย ภูมิหลังของนายทุนและกลุ่มผู้สร้างภาพยนตร์ รวมถึงวัฒนธรรมแฟนภาพยนตร์ที่ก่อตัวขึ้น นำวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ไปสู่การสร้างข้อเสนอต่อภาวะสมัยใหม่ของสยามอันก่อรูปขึ้นจากการมีปฏิสัมพันธ์กับความทันสมัยสากลโดยการเปิดตนสู่โลกกว้าง ตอบรับ สร้างความคุ้นเคย และปรับแปลงความทันสมัยสากลนั้นลงสู่เงื่อนไขทางสังคมวัฒนธรรมของท้องถิ่นสยาม ภาพยนตร์ยุคบุกเบิกของไทยจึงถือกำเนิดขึ้นจากภาวะสมัยใหม่ของสยาม โดยวิทยานิพนธ์ได้อธิบายให้เห็นว่าองค์ประกอบหลายประการในภาพยนตร์เหล่านี้แสดงออกถึงพลวัตทางวัฒนธรรม ซึ่งกำเนิดและแพร่หลายขยายตัวภายใต้บริบทของความทันสมัยแบบเมือง ความเปลี่ยนแปลงในผัสสะความรู้สึกของชาวเมือง และความนิยมในเรื่องเล่าเร้าอารมณ์ ซึ่งล้วนเป็นส่วนหนึ่งของภาวะสมัยใหม่ของสยามเอง