ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกแตงโม อำเภอวังทรายพูน จังหวัดพิจิตร

Abstract

This research was a cross-sectional study aimed to identify factors predicting self-prevention behaviors on pesticide use among watermelon farmers in Wang Sai Phun District, Phichit Province. A total of 231 watermelon farmers were the samples. Data were collected from October-November 2019 through questionnaires consisting of 4 parts which are 1) personal information 2) knowledge of pesticide 3) awareness of self protection pesticide use 4) prevention behavior of self protection pesticide use.The content validity of questionnaire was 0.60-1.00 and the reliability of the questionnaire was 0.70-0.95. The data were analyzed by using descriptive statistics, including frequency, percentage, mean, standard deviation, and stepwise multiple regression analysis.The significant level was set at 0.05.

The results revealed that the samples had mean score of pesticide prevention behavior at a high level (X¯= 80.57, S.D = 5.64). It was found that factors could predict self-prevention behaviors on pesticide use among watermelon farmers including perceived benefit, perceived barrier of suggestion for self-prevention behaviors on pesticide use, and the reinforcing factors. All of these factors accounted for 39.9% predicting self-prevention behavior on pesticide use among the watermelon farmers. Therefore, related institutes including public health sectors and others in this area should to find patterns and activities that will reduce the barriers to self-defense among farmers and enhance awareness of the factors. Both in terms of training and penetration of toxin in the bloodstream to encourage farmers to have good health care behaviors continuously.

การวิจัยแบบภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกแตงโม อำเภอวังทรายพูน จังหวัดพิจิตร ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 231 คน สุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่างง่าย โดยวิธีจับฉลาก เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน ตุลาคม-พฤศจิกายน 2562 เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้น ประกอบด้วย 4 ส่วน ได้แก่ 1) ข้อมูลส่วนบุคคล 2) ความรู้เกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช 3) การรับรู้เกี่ยวกับการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช 4) พฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาของแบบสอบถาม เท่ากับ 0.60-1.00 และค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ 0.70-0.95 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05

ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช อยู่ในระดับสูง (X ̅ = 80.57, S.D.= 5.64) และพบว่า ปัจจัยที่สามารถทำนายพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในเกษตรกรผู้ปลูกแตงโม ได้แก่ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรคของการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และการรับรู้ปัจจัยกระตุ้นการปฏิบัติ ซึ่งสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมในการป้องกันตนเอง ร้อยละ 39.9 ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาคส่วนสาธารณสุขและหน่วยงานต่างๆในพื้นที่ ควรร่วมมือกันหารูปแบบและกิจกรรมที่จะช่วยลดอุปสรรคในการป้องกันตนเองของเกษตรกรและเสริมสร้างการรับรู้

ด้านปัจจัยกระตุ้นการปฏิบัติ ทั้งในด้านการอบรมและการเจาะสารพิษในกระแสเลือด เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรมีพฤติกรรมในการดูแลสุขภาพที่ดีอย่างต่อเนื่อง