เปรียบเทียบอิทธิพลของปุ๋ยฮอร์โมนปั้นเม็ดสูตรผสม (HO) และปุ๋ยเคมี ที่มีต่อการเจริญเติบโต ผลผลิตและคุณภาพของผักชีเพื่อการส่งออก

Abstract

This research aims to compare the influence of mixed hormone granular fertilizer (HO) and chemical fertilizer on the growth, yield, and quality of coriander (Coriandrum sativum L.) to produce export-quality coriander and enhance farmers’ income. The experiment was designed using a Completely Randomized Design (CRD) with 7 treatments and 5 replications, totaling 35 baskets. Each basket, with a diameter of 49 cm (980 cm³), was planted with 16 coriander seeds. The treatments included: T1 - Non fertilizer (Control), T2 - Chemical Fertilizer (16-16-8), T3 - Chemical Fertilizer (25-7-7), T4 - Chemical Fertilizer (15-15-15), T5 – Fertilizer HO-1, T6 - Fertilizer HO-2, and T7 - Fertilizer HO-3, applied at a rate of 100 kg/rai (11.78 g/basket). Collection data of the environmental conditions of the experimental site, analyzed of growing media before and after the experiment, plant growth recorded, measured of chlorophyll content, yield and yield components recorded, and a brief cost analysis was conducted. The research was carried out at the experimental field in Moo 7, Wang Nok Aen Subdistrict, Wang Thong District, Phitsanulok Province, from November 2023 to Apirl 2024. Statistical analysis was performed using ANOVA, and differences were compared using DMRT at a 95% confidence level.

The results showed that analysis of the growing media before the experiment showed that it has high water-holding capacity (WC 30.89%), moderately acidic (pH 5.83), and high contains of organic matter (OM 32.5%) according to growing media standards. It has an electrical conductivity (EC) of 27.63 µS/cm and a cation exchange capacity (CEC) of 338 mg/100g. The primary macronutrients are at low levels: nitrogen (0.08%), phosphorus (220.96 ppm), and potassium (125.65 ppm). The secondary and micronutrients are also at low levels. The analysis of the growing media after the experiment showed that the water-holding capacity and pH were improved in all treatments with fertilizer, with the highest results in T6(HO-2). The cation exchange capacity (CEC) increased, showing the highest results in T6(HO-2). The primary macronutrients (N-P-K), especially P and K, secondary nutrients (Ca, Mg, S), and micronutrients (Fe, Cu, Zn) increased, with the highest results in the HO fertilizer group (T5-T7), significantly higher than chemical fertilizers, with the highest results in T6(HO-2) significantly differences from other treatments. The plant growth recorded results in terms of plant height, number of leaves per plant, leaf length, leaf width, and petiole length showed that T6(HO-2) had the highest results, significantly different from other treatments. The recorded chlorophyll content at different plant ages showed that the chemical fertilizer T3(25-7-7) had the highest results due to its highest nitrogen content. The yield and yield components showed that all HO fertilizer groups had higher yields than the chemical fertilizer groups, with T6(HO-2) having the highest results, significantly different from other treatments. The recorded chlorophyll content at different plant ages showed that the chemical fertilizer T3(25-7-7) had the highest results due to its highest nitrogen content. The yield and yield components showed that all HO fertilizers had higher yields than the chemical fertilizer groups, with T6(HO-2) having the highest results, significantly different from other treatments. The quality survey for export at 45 days of harvest found that the highest number of plants meeting export standards was in T6(HO-2) (meeting rate 92.19%). It was also found that all HO fertilizer groups had significantly higher quality meeting export standards compared to the chemical fertilizer groups. The cost, income, and profit analysis (briefly) showed that the treatment with the highest cost was T6(HO-2), but it also had the highest net profit per Rai (0.16 ha.) due to the highest yield, resulting in the highest income, and thus the highest net profit of 215,654.0 baht/rai. When HO-2 fertilizer was further studied for the appropriate fertilizer rate (Experiment 2), it was found that the appropriate rate was 100 kg/rai. Therefore, it is concluded that the suitable fertilizer for growing coriander for export is HO-2 fertilizer at a rate of 100 kg/rai.

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเปรียบเทียบอิทธิพลของปุ๋ยฮอร์โมนปั้นเม็ดสูตรผสม (HO) และปุ๋ยเคมี ที่มีต่อการเจริญเติบโต ผลผลิตและคุณภาพของผักชี (Coriandrum sativum L.) เพื่อผลิตผักชีให้มีคุณภาพสามารถส่งออกได้ และยกระดับรายได้ให้กับเกษตรกร วางแผนการทดลองแบบ Completely Randomized Design (CRD) 7 กรรมวิธี 5 ซ้ำ รวม 35 ตะกร้า ตะกร้ามีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 49 cm (980 cm3) ปลูกผักชีด้วยเมล็ด 16 ต้น/ตะกร้า ประกอบด้วย T1 ควบคุม (Control), T2 ปุ๋ยเคมี (16-16-8), T3 ปุ๋ยเคมี (25-7-7), T4 ปุ๋ยเคมี (15-15-15), T5(HO-1) T6 (HO-2) และ T7(HO-3) อัตรา 100 กิโลกรัม/ไร่ (11.78 กรัม/ตะกร้า) ทำการรวบรวมข้อมูลสภาพแวดล้อมบริเวณแปลงทดลอง วิเคราะห์วัสดุปลูกก่อนและหลังการทดลอง บันทึกการเจริญเติบโต วัดปริมาณคลอโรฟิลล์ บันทึกผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิต วิเคราะห์ต้นทุนแบบสังเขป ที่แปลงวิจัย หมู่ 7 ตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก ระหว่าง พฤศจิกายน 2566 - เมษายน 2567 วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติโดยวิธี ANOVA เปรียบเทียบความแตกต่างโดยวิธี DMRT ที่ระดับความเชื่อมั่น 95%

ผลการทดลองพบว่า การวิเคราะห์วัสดุปลูกก่อนการทดลองพบว่า มีความสามารถในการอุ้มน้ำสูง (WC 30.89%) เป็นกรดปานกลาง (pH 5.83) มีอินทรียวัตถุสูง (OM 32.5%) ตามมาตรฐานวัสดุปลูก มีค่าการนำไฟฟ้า (EC 27.63 µS/cm) มีค่าการแลกเปลี่ยนประจุบวก (CEC 338 mg100g-1) มีธาตุอาหารหลักอยู่ในระดับต่ำไนโตรเจน (0.08 %) ฟอสฟอรัส (220.96 ppm) และโพแทสเซียม (125.65 ppm) ตามลำดับ ธาตุอาหารรอง และธาตุอาหารเสริมอยู่ในระดับต่ำ ผลการวิเคราะห์วัสดุปลูกหลังการทดลองพบว่า ความสามารถในการอุ้มน้ำและ pH ได้รับการปรับปรุงให้ดีขึ้นในทุกกรรมวิธีที่ใส่ปุ๋ยโดยแสดงผลสูงสุดใน T6(HO-2) ความสามารถในการแลกเปลี่ยนประจุบวก (CEC) เพิ่มขึ้นโดยแสดงผลสูงสุดใน T6(HO-2) ธาตุอาหารหลัก (N-P-K) โดยเฉพาะ P, K ธาตุอาหารรอง (Ca Mg S) และธาตุอาหารเสริม (Fe Cu Zn) เพิ่มขึ้นแสดงผลสูงสุดในกลุ่มปุ๋ย HO(T5-T7) มากกว่าปุ๋ยเคมีอย่างเด่นชัด โดยแสดงผลสูงสุดใน T6(HO-2) แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับกรรมวิธีอื่น ๆ ผลการบันทึกการเจริญเติบโตทางด้าน ความสูงต้น จำนวนใบ/ต้น ความยาวใบ ความกว้างใบ และความยาวก้านใบพบว่า T6(HO-2) แสดงผลสูงสุดแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับกรรมวิธีอื่น ๆ ผลการบันทึกคลอโรฟิลล์ตามช่วงอายุพืช พบว่า ปุ๋ยเคมี T3(25-7-7) แสดงผลสูงสุดเนื่องจากมีไนโตรเจนสูงสุด ผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตพบว่า กลุ่มปุ๋ย HO ทั้งหมดแสดงผลผลิตสูงกว่ากลุ่มปุ๋ยเคมี โดยพบว่า T6(HO-2) แสดงผลสูงสุดแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับกรรมวิธีอื่น ๆ การสำรวจคุณภาพผลผลิตเพื่อการส่งออก เมื่ออายุเก็บเกี่ยว 45 วัน พบว่าจำนวนต้นผ่านเกณฑ์การส่งออกสูงสุด คือ T6(HO-2) (ผ่านเกณฑ์ 92.19%) และพบว่ากลุ่มปุ๋ย HO ทั้งหมดมีคุณภาพผ่านเกณฑ์ส่งออกเหนือกลุ่มปุ๋ยเคมีอย่างเด่นชัด ผลการวิเคราะห์ต้นทุนรายได้และผลกำไร (แบบสังเขป) พบว่ากรรมวิธีที่มีต้นทุนสูงสุดคือ T6(HO-2) แต่ได้กำไรสุทธิ/ไร่ สูงสุดเพราะได้ผลผลิตสูงสุดทำให้มีรายได้สูงสุดแล้วหักด้วยต้นทุนจึงทำให้มีผลกำไรสุทธิสูงสุด 215,654.0 บาท/ไร่ (0.16เฮกเตอร์) เมื่อนำปุ๋ย HO-2 ไปทำการศึกษาอัตราปุ๋ยที่เหมาะสม (การทดลองที่ 2) พบว่า อัตราที่เหมาะสมคือ 100 กก./ไร่ จึงสรุปว่าปุ๋ยที่เหมาะสมต่อการปลูกผักชีเพื่อการส่งออกคือ ปุ๋ย HO-2 อัตรา 100 กก./ไร่