ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการของเด็กนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น ในจังหวัดแห่งหนึ่ง ของภาคเหนือตอนล่าง

Abstract

This cross-sectional research aimed to investigate food and nutrition literacy (FANLit) and factor associated with food and nutrition literacy among junior high school students in Phitsanulok province. A sample of 687 students was randomly selected by using a multistage sampling method. A questionnaire was tested for its validation and data were analyzed by descriptive statistics and multiple logistic regression.

The result revealed that 90.1% of the sample had an adequate level of knowledge of FANLit (score ≥ 60%). In addition, the FANLit mean score (within the transformed score ranged from 0 to 100) was 74.98 (SD. = 12.43). When considering the factors related to FANLit, the result showed that the participants who had an inadequate level of knowledge and understanding of food and nutrition (<60%) were likely to have a 2.24 times higher risk of inadequate FANLit than those who had an adequate level of knowledge and understanding of food and nutrition (≥ 60%) (Adj. OR = 2.24, 95% CI: 1.06 - 4.70). The participants who had an inadequate level of home and school support (< 60%) had a 3.90 times higher risk of inadequate FANLit than those who had an adequate level of a home and school support (≥ 60%) (Adj. OR = 3.90, 95% CI: 1.99 - 7.65) with the significance level of p-value < 0.05. This study suggested that school health workers should design teaching and learning activities that emphasize knowledge and understanding about food and nutrition and encourage home and school to support the practice of students’ skills in food and nutrition.

การวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น จังหวัดพิษณุโลก กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 687 คน สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาและความเชื่อมั่น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติถดถอยโลจิสติกพหุตัวแปร

ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ 90.1 มีความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ ในระดับเพียงพอ (คะแนน ≥ 60%) ทั้งนี้คะแนนเฉลี่ยของความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ (คะแนนที่แปลงเป็น 0 ถึง 100) = 74.98 (SD. = 12.43) เมื่อพิจารณาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ พบว่า กลุ่มตัวอย่างที่มีคะแนนความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับอาหารและโภชนาการไม่เพียงพอ (< 60%) มีโอกาสเสี่ยงที่จะมีความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการไม่เพียงพอ เป็น 2.24 เท่า ของกลุ่มตัวอย่างที่มีคะแนนความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับอาหารและโภชนาการ (≥ 60%) (Adj. OR = 2.24, 95% CI: 1.06 ถึง 4.70) และกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการสนับสนุนของบ้านและโรงเรียนไม่เพียงพอ (< 60%) มีโอกาสเสี่ยงที่จะมีความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการไม่เพียงพอ เป็น 3.90 เท่า ของกลุ่มตัวอย่างที่มีคะแนนการได้รับการสนับสนุนของบ้านและโรงเรียน (≥ 60%) (Adj. OR = 3.90, 95% CI: 1.99 ถึง 7.65) อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) การศึกษานี้มีข้อเสนอแนะคือ ผู้ปฏิบัติงานด้านอนามัยโรงเรียน ควรมีการออกแบบการเรียนการสอน ที่สร้างความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับอาหารและโภชนาการ รวมถึงส่งเสริมให้บ้านและโรงเรียน สนับสนุนการฝึกทักษะเกี่ยวกับอาหารและโภชนาการของนักเรียน