การศึกษาสัญญะที่สื่ออุดมการณ์ในเพลงมาร์ชประจำโรงเรียนระดับมัธยมศึกษา

Abstract

This research aimed to study semiotic ideologies in 48 marching songs of Thai high schools, including 2 main purposes of this research: 1) examining signs in the lyrics based on semiotics theory (Peirce, 1902) and 2) examining hidden ideologies of the signs based on ideology theory (van Dijk, 2000, 2006).

In the lyrics of the marching songs, 86 signs were found. Symbols were found more than icons and indexes. In addition, the signs were able to divided into 6 types, including 1) color terms, 2) school emblems, 3) flags, 4) blood, 5) religious objects/places and 6) other objects.

Besides, it was repeatedly found these 2 main sets of hidden ideologies in the signs, which were 1) being good and desirable students and 2) being proud of their own high schools. The ideology of being good and desirable students had 8 sets of idea, including 1) harmony, 2) discipline and perseverance, 3) obligingness and manner, 4) femininity and masculinity, 5) excellence in academics and sports, 6) pride of their hometowns, 7) importance of nation, religion and the king and 8) gratitude. Finally, the ideology of being proud of the schools included 3 sets of idea which were 1) showing appreciation and adoration of the schools, 2) roles of the schools and 3) maintaining the schools’ reputation.

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นการศึกษาสัญญะที่สื่ออุดมการณ์ในเพลงมาร์ชประจำโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาจำนวนทั้งหมด 48 เพลง มีวัตถุประสงค์การวิจัย 2 ประเด็นหลัก ได้แก่ 1. ศึกษาประเภทของสัญญะที่สื่ออุดมการณ์ในเนื้อร้องเพลงมาร์ชประจำโรงเรียนตามแนวคิดสัญศาสตร์ของชาร์ลส แซนเดอรส์ เพียร์ช (Peirce, 1902) และ 2. ศึกษาอุดมการณ์ที่แฝงอยู่ในการใช้สัญญะต่าง ๆ โดยใช้แนวคิดเรื่องอุดมการณ์ของฟาน เด๊ก (van Dijk, 2000, 2006)

ผลการศึกษาสัญญะที่สื่ออุดมการณ์ในเนื้อร้องเพลงมาร์ชประจำโรงเรียนพบสัญญะที่สื่ออุดมการณ์จำนวนทั้งหมด 86 สัญญะ และพบว่าสัญลักษณ์ปรากฏมากกว่าภาพเสมือนและดรรชนี นอกจากนี้สามารถจัดแบ่งประเภทของสัญญะที่สื่ออุดมการณ์ได้ 6 ประเภท ได้แก่ 1. สัญญะสี 2. สัญญะตราสัญลักษณ์ประจำโรงเรียน 3. สัญญะธง 4. สัญญะเลือด 5. สัญญะวัตถุหรือสถานที่ทางศาสนา และ 6. สัญญะสิ่งของอื่น ๆ

ผลการศึกษาอุดมการณ์ที่แฝงอยู่ในสัญญะพบอุดมการณ์หลัก 2 ชุดอุดมการณ์ ดังต่อไปนี้ 1. อุดมการณ์เกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน และ 2. อุดมการณ์ความภาคภูมิใจในโรงเรียน ซึ่งอุดมการณ์เกี่ยวกับคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนมี 8 ชุดอุดมการณ์ความคิดย่อย ได้แก่ 1. อุดมการณ์ความสามัคคี 2. อุดมการณ์การมีวินัยและความมานะ 3. อุดมการณ์ความมีน้ำใจและมารยาท 4. อุดมการณ์ความเป็นหญิงและความเป็นชาย 5. อุดมการณ์ความเป็นเลิศทางด้านวิชาการและกีฬา 6. อุดมการณ์ความภูมิใจในบ้านเกิด 7. อุดมการณ์ความสำคัญของชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ และ 8. อุดมการณ์ความกตัญญู นอกจากนี้ยังพบว่าอุดมการณ์ความภาคภูมิใจในโรงเรียนมี 3 ชุดอุดมการณ์ความคิดย่อย ได้แก่ 1. อุดมการณ์การยกย่องและเทิดทูนโรงเรียน 2. อุดมการณ์บทบาทหน้าที่ของโรงเรียน และ 3. อุดมการณ์การรักษาชื่อเสียงของโรงเรียน