ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรคในเขตอำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก

Abstract

This predictive research aimed to study level of preventive health behavior and investigate factors affecting preventive health behavior towards tuberculosis (TB) among people who contacted TB patients in Bang Krathum district, Phitsanulok province. One hundred and seventy samples were select randomly by simple random sampling. Data were collected by using a questionnaire consisted of knowledge, perception, inducements of preventive health behavior towards tuberculosis (TB), and preventive health behavior towards tuberculosis (TB). Regarding reliability of the questionnaire, Cronbach alpha values were 0.738, 0.956, 0.847 and 0.988 respectively. The data were analyzed by frequency distribution, percentage, mean, standard deviation, and stepwise multiple linear regression at a level of statistical significance of 0.05.

Results of the study revealed that level of preventive health behavior towards tuberculosis (TB) among people who contacted TB patients was at moderate level (x̅ = 2.80, S.D. = 0.31). Moreover, factors affecting preventive health behavior towards tuberculosis (TB) among people who contacted TB patients were inducements of preventive health behavior towards tuberculosis (TB) (β = 0.529, p< 0.001) and gender (β = 0.143, p = 0.030). Twenty-seven-point nine percent of these factors could predict factors affecting preventive health behavior towards tuberculosis (TB) among people who contacted TB patients in Bang Krathum district, Phitsanulok province (R2= 0.288, Adjusted R2=0.279). With respect to recommendation, health care workers should launch programs for changing of preventive health behavior by emphasizing on inducements of preventive health behavior towards tuberculosis (TB) to establish health belief and decrease opportunity of TB disease among people who contacted TB patients in accordance with different contexts.

การวิจัยเชิงพรรณนาภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรคและปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรค ในเขตอำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรคในเขตอำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก จำนวน 170 คน มีการสุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามเกี่ยวกับความรู้ การรับรู้ สิ่งชักนำให้เกิดการปฏิบัติพฤติกรรมการป้องกันวัณโรค และพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรคโดยมีค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาครอนบาค เท่ากับ 0.735, 0.956, 0.962 และ 0.976 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอนที่ระดับนัยสำคัญ 0.05

ผลการศึกษา พบว่า พฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรค อยู่ในระดับปานกลาง (x̅ = 2.80, S.D. = 0.31) ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรค ได้แก่ สิ่งชักนำที่ก่อให้เกิดการปฏิบัติพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรค (β = 0.529, p< 0.001) และเพศ (β = 0.143, p = 0.030) โดยมีอำนาจในการทำนายเท่ากับ 27.9% (R2=0.279) ข้อเสนอแนะคือบุคลากรทางสาธารณสุขควรจัดกิจกรรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่มุ่งเน้นสิ่งชักนำที่ก่อให้เกิดการปฏิบัติพฤติกรรมการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรค เพื่อให้เกิดความเชื่อด้านสุขภาพ และลดโอกาสเกิดวัณโรคของผู้สัมผัสกับผู้ป่วยวัณโรคโดยปรับตามบริบททางสังคมของแต่ละพื้นที่